Bundel te koop: Walvisvaarders
Vier jaar Zaanstad in gedichten
In 2017 begonnen Jeroen en Ellis aan een avontuur: samen werden ze stadsdichters van Zaanstad. In 2019 ging Ellis alleen verder en in april loopt haar periode af. Tijd om de balans op te maken: samen schreven ze meer dan 100 gedichten.
Een selectie daarvan komt in de bundel Walvisvaarders Stadsdichter 075. Met foto’s, met geschiedschrijving en met een vrolijke vormgeving.
Walvisvaarders is een cadeau aan Zaanstad. Op verschillende plekken zal de bundel ter inzage voor Zaankanters beschikbaar zijn.
Maar wil je de bundel in je boekenkast? Bestel ‘m dan gewoon! Dat kan bij ZPINK – beweging voor woordkunst ->-> HIER.
De bundel wordt na half april thuis bezorgd en kost €22,50.
Februaristaking – Op een dag breekt het
Op een zeker moment breekt het
en kruipen angst, woede en ontzetting
uit het ei. Krokussen steken de kop op en kleuren de
zwarte aarde om de vorst uit de grond te verdrijven
Tussen de kleine getypte letters
schreeuwt een handgeschreven protest
Staakt! Staakt! Staakt!
Het pamflet verspreidt zich als een
olievlek. Als teken van verzet
wordt het werk neergelegd
Alles staat stil
Geen tram rijdt
geen kraan loopt
Fabrieken en machines zwijgen
De arbeiders – de mensen – komen op stoom
De massa marcheert van Dam naar Dam
De massa scandeert en strijdt
tegen de beperkte houdbaarheid
van menselijkheid.
Het was 1941
De krokuskoppen waren kansloos in
bevoren aarde. Inkt droogde op,
stemmen werden gesmoord. Het
protest werd gebroken. De vijand
bleef moorden
Ondergronds smeulde het, wortelde weerstand
en bleef de aarde in beweging. Want – hoe dan ook –
op een dag breekt het en kruipen liefde, vrede en
rechtvaardigheid uit het ei.
Het is 2021
Krokussen, tulpen en narcissen steken hun koppen
op en kleuren onze wereld. Wij zijn vrij
Schreeuw het uit!
En verzet je tegen alles wat tegen mensen lijkt te zijn
Breek als het nodig is – ook al zijn de signalen klein
ZaanPride: Zie je?
Zie je?
Op het eerste gezicht is een bos
groen en overal hetzelfde
Maar als je er midden in staat
je oog laat rondgaan, zie je het! Zie je het?
Het ene bos heeft blad, het andere naalden
of lange lianen. Er zijn bomen met vruchten:
zoetsappig, scherp stekelig of ruw
in vele kleuren en smaken
Toch stroomt door iedere boom levenssap
waardoor ze groeien en de hemel aan
kunnen raken
Vogels hebben allemaal vleugels
toch is de ene vogel de andere niet,
de één start kaal en de ander met dons
Er zijn zwemmers, lange afstandvliegers,
bidders en hardlopers. De ene zingt,
de ander kwaakt, kukelt of klopt
tegen holle basten van bomen
Toch beginnen ze allemaal in een ei
en krabben zich – als ze groot zijn –
tussen de veren
Op het eerste gezicht lijken ze niet op elkaar
Mensen verschillen van kleur, van bouw,
van geslacht, van haar, van seksuele voorkeur
Ze zingen met hoge stemmen of juist hele lage,
bewegen vloeiend, zwevend als danseressen
of zijn houterig als marionetten
Mensen lijken niet op elkaar
totdat je er tussen gaat staan
en om je heen kijkt. Zie je?
Alle mensen bewaren hun hart
op dezelfde plek. Soms is het verborgen,
nog niet ontdekt. Maar ieder kloppend hart
tikt tegen de ruwe bast tot sappen gaan stromen
de bladeren zich ontvouwen en reiken
naar de hemel, waar alle kleuren
een plek zoeken in de regenboog.
Wat lijken we op elkaar! Zie je?
Estafette van de kortste nacht
De kortste nacht dwingt de langslaper
tot haast. Hoe snel kan hij in het land
van dromen belanden?
Van maan tot maan liegt het
een waaktoestand. Een wende
valt op niemand te verhalen.
De nachtwaker staat met één voet in de dageraad
In het donkerste van de nacht
en wordt door die gedachte al
aan het wankelen gebracht.
Maar nee, zegt de geest van de slaap,
ik laat me niet opjagen. Kijk dan, de sterren!
Via de mail geschreven door dichters van de Zaanse Dichterskring.
Joke Kaviaar, Vera Jongejan, Martha Schaap, Mandy Pijl en Ellis van Atten
Kristallnacht – Meer dan glas
Zaterdagavond 9 november 2019 was de herdenking van de Kristallnacht in 1938, georganiseerd door het 4-5 mei comité van Zaanstad.
Een avond met muziek van Bouk Bouwmeester, een documentaire, een gesprek met Erik Schaap van het Discriminatiebureau Zaanstreek Waterland en gedichten van Gerrit van den Nieuwendijk, Hans de Roo en stadsdichter Ellis van Atten. Het gedicht van Ellis lees je hier:
Meer dan glas
De angst tussen haar tanden
knarst harder dan het glas
onder haar voeten
In de koude hand van moeder
balt zij haar drijvende knuist
De kinderen waar ze gisteren mee speelde:
vandaag vreemden
En op straat klinkt een lied dat
zij niet mee kan zingen,
niet kan overstemmen
Geluidsgolven breken tegen haar borst
Hartslag ontregelt. De wereld. Chaos,
waarin het ritme van de marcheerders
met onverwachte precisie
het kind tussen de ogen raakt
met scherpe messen
Waar licht aan het plafond hing,
gaapt nu een gat naar boven:
grauwe sterrenhemel,
zonder slaap, zonder dromen
Matrassen met ruggen tegen de muur
Gesloten ogen. Het kind ruikt rook
Vuur
Overal vuur
Het smeult na waar wetteloze wolven
hun vette vingers drukten op Thora-rollen
Herschreven boeken slaan
de grond weg onder haar voeten
Het kind is offer, lam voor de slacht
Melk wordt met haar bloed opgedronken
Druiven worden gebroken voor zure wijn
Onder de stampende laarzen
breekt meer dan glas
Op het perron staat een moeder
met lege handen
De trein rijdt
Het kind zwaait en vangt scherven
©ellis van atten